Carnavalsmuziek maken, een lokale traditie
Carnavalsmuziek bestaat waarschijnlijk al sinds mensenheugenis. Zowat iedereen kent het carnavalsfeest wel: nog een laatste keer volledig uit de bol gaan voor de vastenperiode begint. Een onmisbaar onderdeel van dit feest, en eigenlijk van elk feest, is muziek. Muziek maakte dan ook altijd al deel uit van carnaval en carnavalsmuziek is een genre apart. Net zoals carnaval, is ook de muziek doorheen de jaren geëvolueerd, al moeten we vaststellen dat commerciële muziek jammer genoeg meer en meer de plaats dreigt in te nemen van originele, lokale carnavalsmuziek.
Carnavalsmuziek heeft een rijke geschiedenis. Vroeger maakten alle carnavalsgroepen eigen liedjes die dan werden begeleid door bijvoorbeeld lokale muziekverenigingen. Vandaag maakt lang niet elke groep nog een eigen liedje, maar het fenomeen is zeker nog lang niet uitgestorven. Wanneer een groep een liedje maakt, gebeurt dit meestal niet langer met een lokale fanfare, maar in een professionele opnamestudio.
De liedjes worden gespeeld tijdens de verschillende activiteiten van de carnavalsgroepen zoals revues, zittingen, carnavalsbals en seniorennamiddagen. De echte apotheose is natuurlijk de carnavalsstoet. Ook die wordt in elk dorp anders gevierd. Zo houden ze in Aalst heel erg van politiek en satire en is de stoet in Halle heel figuratief. Zo maken ze in sommige dorpen echte choreografieën op de liedjes en in andere dorpen zorgt de muziek gewoon voor sfeer tijdens de stoet.
Een goed carnavalsliedjes is up-tempo en een echte meezinger. Iedereen moet kunnen meezingen en dansen om zo het carnavalsfeest uitbundig te vieren. Zware bassen horen dus niet thuis in carnavalsmuziek.
Carnavalsmuziek is, net zoals carnaval zelf, heel lokaal gebonden. Zo worden de teksten vaak in het lokaal dialect gezongen. Daardoor breken de liedjes vaak ook niet echt door en blijven ze vooral in het eigen dorp gekend. De ludieke teksten gaan vooral over lokale thema’s: een nieuwe burgemeester, de lokale prinscarnaval, het invoeren van één-richtingsverkeer in de dorpskern, … . Ook sommige bekende zangers proberen vandaag carnavalsmuziek te maken. Omdat ze het lokale aspect missen, vinden zij wel ingang bij carnavalisten in heel Vlaanderen, maar het is net dat lokale aspect dat carnavalsmuziek bijzonder maakt en typeert. Hoewel de liedjes altijd geschreven zijn voor één jaar, heeft elk dorp waar carnaval wordt gevierd, wel een eigen carnaval-hit. Iedereen, jong en oud, kan dit liedje dan meezingen, ook al weten ze misschien niet altijd goed waar het vandaan komt.
Behalve deze ‘hits’ die jaren meegaan, worden de meeste liedjes dus niet van generatie op generatie doorgegeven. Ze zijn voor één jaar bedoeld. Wat wel een constante blijft, is de traditie van het maken en zingen van de liedjes. Al sinds het ontstaan van carnaval, maakt muziek immers deel uit van het feest. En ook vandaag zijn er nog vele groepen die zelf liedjes componeren of zelf teksten schrijven op bestaande liedjes om hun feest zo uitbundig mogelijk te kunnen vieren.
Om deze mooie carnavalstraditie te versterken en in de kijker te plaatsen, bouwde Federatie Europese Narren Vlaanderen vzw, een database die carnavalsverenigingen de mogelijkheid biedt om hun eigen nummers te uploaden.
